ธรรมนูญครอบครัวเป็นข้อตกลงสำคัญที่สมาชิกครอบครัวให้ความเห็นพ้องต้องกันว่า จะร่วมกันบริหารธุรกิจและครอบครัวอย่างไร เพื่อไม่ให้เกิดความขัดแย้ง เนื่องจากเมื่อครอบครัวและธุรกิจมีการเติบโต และขยายไปสู่รุ่นลูก รุ่นหลาน โอกาสเสี่ยงของการที่จะเกิดการกระทบกระทั่งกัน โดยบางครั้งข้อขัดแย้งอาจเกิดได้โดยไม่ได้ทันระวัง หรือเป็นเรื่องที่ถูกมองข้าม
การจัดทำธรรมนูญครอบครัวจึงมีจุดเริ่มต้นจากความเป็น “ห่วง” ในครอบครัว ไม่ว่าจะเป็นเรื่องความขัดแย้งที่อาจเกิดจากผลประโยชน์ที่สมาชิกครอบครัวได้รับจากโครงสร้างครอบครัวขนาดใหญ่ โครงสร้างการบริหาร ค่านิยม บุคลิกภาพ หรือความสัมพันธ์ของสมาชิกแต่ละคน นำไปสู่การกระทบกระทั่ง เกิดกรณีพิพาท การทะเลาะกัน นอกจากนี้ยังมีความเป็นห่วงในเรื่องความรับผิดชอบ และการสืบทอดธุรกิจให้เกิดความราบรื่นต่อเนื่องและยังยื่น
ดังนั้นความไฝ่ฝันที่อยากเห็นครอบครัว และธุรกิจครอบครัวให้มีความราบรื่น นั่นคือ การสร้างกฎระเบียบขึ้นมา เพื่อกำหนดบทบาทหน้าที่ของสมาชิกให้มีความชัดเจน สร้างความยุติธรรมในการบริหารจัดการผลประโยชน์ครอบครัวและธุรกิจเพื่อทำให้เกิดความเข้าใจทุกเรื่องให้ตรงกันและนำไปปฏิบัติ สร้างความชัดเจนผ่านการสื่อสารที่มีประสิทธิภาพให้ทุกฝ่ายเข้าใจทุกประเด็นตรงกันในเรื่องสิทธิ บทบาทหน้าที่ และความรับผิดชอบของสมาชิกครอบครัว แบ่งปันและสร้างสวัสดิภาพให้สมาชิกครอบครัวทุกคนมีมาตรฐานการดำรงชีวิตที่ดีอย่างต่อเนื่อง เพื่อสร้างกฎระเบียบในการบริหารครอบครัวที่ทันสมัยและสามารถนำไปปฏิบัติได้จริง ซึ่งตั้งอยู่บนพื้นฐานของความโปร่งใสยุติธรรม โดยมีกระบวนการในการสร้างการรับรู้ เข้าใจ เข้าถึง และยอมรับร่วมกัน
สำหรับเรื่องธุรกิจ ครอบครัวต้องการสร้างความเป็นมืออาชีพเพื่อนำพาให้ธุรกิจเติบโตแข็งแกร่ง สนับสนุนและพัฒนาสมาชิกครอบครัวให้มีความพร้อมในการเป็นผู้สืบทอดธุรกิจครอบครัวในอนาคต สร้างศักยภาพเชิงบวกในการสืบทอด และขยายธุรกิจให้กับรุ่นต่อๆ ไป โดยปลูกฝังจิตสำนึกความรับผิดชอบต่อตนเอง ต่อสมาชิกคนอื่น และต่อธุรกิจครอบครัว และเพื่อสร้างความเข้าใจเกี่ยวกับกฎระเบียบการทำงานและผลประโยชน์ให้ตรงกัน เพื่อให้เกิดความโปร่งใส และสามารถตรวจสอบได้
สำหรับเรื่องความเป็นเจ้าของ ผู้ก่อตั้งก็อยากรักษาธุรกิจให้สืบทอดจากรุ่นสู่รุ่น สมาชิกครอบครัวเข้าใจบทบาทของตนเองในการแยกแยะผลประโยชน์ส่วนตัว ผลประโยชน์ของครอบครัว และผลประโยชน์ของธุรกิจให้ชัดเจน กำหนดกติกาที่จะให้ครอบครัวเดินไปข้างหน้าด้วยกัน เพื่อให้เกิดความชัดเจนในการจัดการเรื่องทรัพย์สิน เป็นแนวทางปฏิบัติสำหรับสมาชิกครอบครัวที่ถือหุ้นที่ต้องการเข้ามาทำงานในธุรกิจครอบครัว เป็นแบบแผนเพื่อการปฏิบัติในการจัดการผลประโยชน์ของธุรกิจ และครอบครัวให้ชัดเจน และยุติธรรมสำหรับสมาชิกครอบครัวทุกคน เพื่อสร้างขั้นตอนการแก้ไขข้อพิพาทต่างๆ ในเรื่องการถือหุ้นและการถือครองทรัพย์สิน เพื่อพัฒนาศักยภาพของทายาทให้สามารถสืบทอดธุรกิจครอบครัวได้อย่างประสบผลสำเร็จอย่างยั่งยืนและรักษาธุรกิจให้คงอยู่กับครอบครัว (กงสี) ตลอดไป
โดย ทีมที่ปรึกษา
บริษัท เฟิร์ม จำกัด ผู้เชี่ยวชาญธุรกิจครอบครัวและที่ปรึกษาจัดทำธรรมนูญครอบครัว